عینک هوشمند چیست و چگونه کار میکند؟
عینک هوشمند یک ابزار پوشیدنی است که با استفاده از مجموعهای از فناوریهای مدرن مانند بینایی کامپیوتری، تشخیص صوت، GPS و هوش مصنوعی، محیط اطراف کاربر را تحلیل و اطلاعات ضروری را بهصورت صوتی در اختیار او قرار میدهد. این اطلاعات شامل مواردی مانند تشخیص موانع، شناسایی چهرهها، خواندن متون محیطی، موقعیتیابی، تشخیص رنگ چراغ راهنمایی و بسیاری از جزئیات دیگر است.
سیستم این عینک معمولاً شامل موارد زیر است:
-
دوربینهای زاویه باز و با کیفیت برای اسکن محیط
-
بلندگوی داخلی یا اتصال به هدفون برای انتقال صوت
-
میکروفون برای دریافت فرمانهای صوتی
-
حسگرهای حرکتی و موقعیتی برای تشخیص وضعیت کاربر
-
اتصال به گوشی هوشمند یا فضای ابری برای دریافت اطلاعات بیشتر
این عینکها با تحلیل لحظهای دادهها و ارائه راهنمایی فوری، فرد نابینا را قادر میسازند که بدون نیاز به همراه، مسیر خود را در خیابان، اداره، فروشگاه یا هر مکان عمومی دیگری پیدا کند.
مهمترین قابلیتهای عینک هوشمند
عینکهای هوشمند مخصوص نابینایان با توجه به مدل و برند ممکن است قابلیتهای متنوعی داشته باشند، اما مهمترین ویژگیهایی که تقریباً در تمامی آنها مشترکاند عبارتاند از:
۱. تشخیص موانع
این عینکها قادرند موانع ثابت یا متحرک را در مسیر کاربر شناسایی کرده و با هشدار صوتی او را آگاه کنند.
۲. شناسایی چهره افراد آشنا
برخی از مدلها قابلیت شناسایی چهره اعضای خانواده یا دوستان را دارند و هنگام نزدیک شدن آنها، نام شخص را به کاربر اعلام میکنند.
۳. تبدیل متن به گفتار
از جمله مهمترین قابلیتها، خواندن تابلوها، نوشتهها، منوهای رستوران، اسکناس و حتی پیامکهای تلفن همراه است.
۴. راهنمایی مسیر با GPS
با استفاده از نقشههای دقیق و راهنمای صوتی، کاربر میتواند مسیرهای مشخص را طی کند و حتی مقصد خود را با فرمان صوتی مشخص نماید.
۵. تشخیص علائم نوری
تشخیص رنگ چراغ راهنمایی، علائم هشدار و ترافیکی برای عبور امن از خیابان از دیگر ویژگیهای حیاتی این ابزار است.
عینک هوشمند چه تفاوتی با ابزارهای کمکی سنتی دارد؟
ابزارهای سنتی مانند عصای سفید یا سگهای راهنما برای دههها همراه افراد نابینا بودهاند. با وجود این که این ابزارها همچنان کارایی دارند، اما دارای محدودیتهای متعددی هستند. بهعنوان مثال، عصای سفید تنها اجسام نزدیک را تشخیص میدهد و سگ راهنما نیز نیاز به آموزش و مراقبت خاص دارد.
در مقابل، عینک هوشمند با تحلیل هوشمند محیط، شناسایی اطلاعات بصری، ارائه پیشنهادهای مسیریابی، اعلام موانع از فاصله دور و دریافت فرمانهای صوتی، تجربهای کاملاً مدرن و مستقل را برای نابینایان فراهم میکند. این فناوری نهتنها سرعت تردد و ایمنی را افزایش میدهد، بلکه اعتماد به نفس کاربران را نیز بالا میبرد.
نتایج آزمایشهای میدانی و بازخورد کاربران
بر اساس گزارشهای منتشر شده از آزمایشهای بالینی و پروژههای تحقیقاتی در اروپا و آمریکا، استفاده از عینک هوشمند باعث شده است:
-
وابستگی نابینایان به همراه تا ۷۰ درصد کاهش یابد.
-
توانایی تشخیص موانع در فضاهای شلوغ تا ۹۵ درصد افزایش پیدا کند.
-
استقلال حرکتی و مشارکت اجتماعی افراد نابینا رشد قابل توجهی داشته باشد.
کاربرانی که از این عینکها استفاده کردهاند، گزارش دادهاند که میتوانند بدون کمک دیگران خرید کنند، به مکانهای ناآشنا بروند و حتی در رویدادهای اجتماعی حضور یابند.
برای اطلاع از جدیدترین اخبار فناوری اطلاعات سیستم ادمینز را دنبال کنید.
نمونههایی از عینکهای هوشمند در حال توسعه یا عرضه شده
برخی از برندها و پروژههای برجسته در زمینه طراحی عینک هوشمند برای نابینایان عبارتاند از:
-
Envision Glasses: محصولی با پشتیبانی از هوش مصنوعی گوگل، مخصوص تشخیص متن، چهره و محیط.
-
OrCam MyEye: دستگاه کوچکی که به فریم عینک متصل میشود و اطلاعات دیداری را به صوت تبدیل میکند.
-
Aira Smart Glasses: مجهز به سیستم پشتیبانی از راه دور برای کاربران نابینا با ارتباط مستقیم با اپراتور انسانی.
دسترسی و آینده عینک هوشمند در ایران
با توجه به رشد سریع فناوری در ایران و افزایش علاقهمندی به ابزارهای کمکحرکتی پیشرفته، پیشبینی میشود که بهزودی برخی از این محصولات توسط نمایندگیهای رسمی وارد کشور شوند. همچنین، مراکز خیریه، دانشگاهی و توانبخشی در حال همکاری برای تولید نمونههای داخلی با قیمت مناسبتر هستند.
نتیجهگیری
فناوری عینک هوشمند نشان میدهد که چگونه تکنولوژی میتواند مرزهای ناتوانی را درنوردد و استقلال را برای میلیونها نفر بازآفرینی کند. این ابزار، نهتنها کمک میکند تا نابینایان بتوانند بدون وابستگی زندگی روزمره خود را مدیریت کنند، بلکه به آنها فرصت میدهد تا با جامعه تعامل بیشتری داشته باشند، در محیطهای کاری و آموزشی حضور یابند و تجربهای نوین از زندگی را احساس کنند.
